Podziel się
Najstarsze odnalezione bursztyny liczą ponad 100 mln lat. Kamienie te potrzebowały mnóstwo czasu, aby stać się wyjątkową i unikalną ozdobą, która zachwyca nas swoim wyglądem. Pierwotnie były to… drzewa, a konkretniej żywica z tych drzew, która następnie pod wpływem wielu czynników skamieniała i przybrała postać kamienia. Jak wiadomo, bursztyn występuje również w wielu rozmaitych kolorach – ale co właściwie decyduje o kolorze bursztynu?
Czym właściwie jest bursztyn?
Bursztyn to kopalna żywica pochodząca głównie z drzew iglastych, choć niektóre okazy pochodzą od żywicujących drzew liściastych z grupy bobowców. A zatem, zanim bursztyn stał się przepiękną grudką, która zachwyca nas swoim wyjątkowym wyglądem, bytował on w drzewach w postaci żywicy. Na świecie występuje ponad 60 odmian bursztynów, a najstarsze z nich pochodzą z utworów dewońskich. Największe złoża oszacowane na 90% całych zasobów światowych są zlokalizowane w Królewcu (dawna nazwa: Obwód Kaliningradzki). To właśnie bursztyn bałtycki jest najczęstszym spotykanym okazem i można go wyławiać także w Polsce (wieś Jantar, Stegna, Sztutowo, Ustka, Wyspa Sobieszewska).
W jaki sposób powstaje bursztyn?
Aby wyjaśnić to, dlaczego bursztyn występuje w różnych kolorach, a ponadto, dlaczego jest on zdolny zmieniać swoją barwę, warto powiedzieć kilka słów o tym, powstaje ten kamień. Podstawą bursztynu jest żywica. To rodzaj soku, który występuje w wielu drzewach iglastych oraz niektórych drzewach liściastych. Na skutek zranienia kory żywica wypływa na zewnątrz i ulega twardnieniu, zapewniając ochronę materiału organicznego wewnątrz. Następnie, na skutek naturalnych procesów atmosferycznych zachodzi proces petryfikacji, czyli starzenia się i rozpadu żywicy. Pozostałość materiału twardnieje i przekształca się w skamielinę. I tak powstaje półszlachetny kamień, jakim jest bursztyn.
Wielu z nas kojarzy bursztyn z morzem, bo właśnie tam bywa poławiany. W praktyce jednak, bursztyn można odnaleźć także pod ziemią. Skąd bierze się w morzu, skoro pochodzi z drzew? To proste. Nasza planeta na przestrzeni milionów lat ulegała licznym zmianom. Jeszcze 180 milionów lat temu na Ziemi był tylko jeden kontynent, Pangea. Dopiero na skutek jego rozpadu zaczęły kształtować się nowe kontynenty. Morze Bałtyckie, w którym poławiany jest bursztyn, to najmłodsze z mórz Oceanu Atlantyckiego. Liczy „zaledwie” 12 tys. lat. Dawniej na miejscu Bałtyku były lądy porastane przez drzewa, które wydały na świat bursztyny odnajdywane do dziś w morzu. Warto zauważyć, że najstarsze odnajdywane na świecie bursztyny liczą sobie ok. 100 mln lat.
W jakich kolorach występuje bursztyn?
Bursztyn najczęściej występuje w spektrum barw od bladożółtego i kremowego, aż po pomarańczowy, czerwony, a nawet brązowy. Znacznie rzadziej trafiają się natomiast odmiany fioletowe, niebieskie, a nawet zielonkawe. Wpływ na kolor bursztynu ma jego pochodzenie, ale również warunki, w których żywica ulegała starzeniu i przekształcaniu w skamielinę. Bursztyn bałtycki najczęściej jest pomarańczowy lub brązowy. Dawniej jednak, zanim trafił on do morza, był prawdopodobnie biały lub jasnożółty. Dopiero zmiana warunków środowiska doprowadziła do jego pociemnienia. Bursztyny białe i mleczne zawierają w sobie pęcherzyki powietrza i to one decydują o jego jaśniejszym odcieniu. Z kolei niebieskie lub fioletowe bursztyny pochodzą najczęściej z kopalni wokół Santiago, w Republice Dominikany. Niebieski kolor to również zasługa pochodzenia – bursztyny te pochodzą od wymarłego gatunku drzewa Hymanea protera.
Przeźroczystość bursztynu
Bursztyn najczęściej jest kamieniem przezroczystym lub prześwięcającym. Jednak na skutek nadmiernej wilgoci oraz niektórych związków chemicznych w połączeniu z promieniowaniem UV może on ulegać matowieniu. Jest to zresztą powszechne zjawisko w przypadku ozdób oraz biżuterii noszonej na co dzień. Jednakże prawidłowa pielęgnacja bursztynu jest w stanie sprawić, że zachowa on swój blask i przezroczystość. Istnieją także techniki przywracania dawnego wyglądu zmatowiałym bursztynom. W branży jubilerskiej stosowane są techniki, które są w stanie sztucznie przyciemnić bursztyn nawet do koloru czarnego. Istnieje także możliwość uzyskania nienaturalnych odcieni zieleni.
Dlaczego bursztyn może zmieniać swój kolor?
Bursztyn jest czasami nazywany wiecznie żywym kamieniem. Choć skamielina liczy sobie wiele milionów lat, to wciąż ulega ona fosylizacji, czyli procesom utlenienia oraz polimeryzacji. To właśnie te procesy są odpowiedzialne za to, że z biegiem lat bursztyn może zmieniać swój odcień. Pozostałe czynniki to warunki środowiskowe. Bursztyn naturalnie ulega ciemnieniu na skutek wilgoci oraz promieniowania UV. Ulega także matowieniu. Istnieją jednak techniki, które są w stanie przywrócić bursztynowi jego dawny wygląd.
Kolory bursztynu wykorzystywanego w branży jubilerskiej
Na świecie występuje ponad 60 gatunków bursztynu, z czego najliczniejszy jest gatunek bursztynu bałtyckiego. To właśnie z Bałtyku pochodzi 90% światowego zasobu tego kamienia. Największe złoża są usytuowane przy wybrzeżach Królewca. Bursztyn bałtycki występuje w odcieniach koloru żółtego, pomarańczowego i brązowego. I to z tymi odmianami spotkamy się najczęściej. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby kupić również bursztyn niebieski, fioletowy lub zielonkawy. Warto jednak zauważyć, że w formie naturalnej takie bursztyny są odnajdywane bardzo rzadko. Większość niebieskich i fioletowych bursztynów wykorzystywanych w branży jubilerskiej to tradycyjne bursztyny bałtyckie, które uległy odpowiedniej obróbce.
Kolor bursztynu a cena tego kamienia
Dawniej zdecydowanie najcenniejsze były bursztyny jasne – bladożółte, kremowe, białe. Współcześnie jednak klienci bardziej doceniają ciemniejsze odcienie wiśni, głębokiej pomarańczy, a także koniaku. I to właśnie te odcienie mogą być obecnie nieco droższe od odcieni jasnych. W sklepach z biżuterią często można odnaleźć także bursztyn niebieski lub fioletowy. Często jednak jest to kolor uzyskany sztucznie poprzez odpowiednią obróbkę. Naturalne bursztyny w odcieniu niebieskim i fioletowym są bowiem bardzo rzadkie i osiągają najwyższą wartość. Jak już wiesz, pochodzą one z Ameryki Środkowej, głównie z Dominikany oraz z Meksyku. Bursztyny obecne w biżuterii dostępnej w sklepie online Lawaiia pochodzą przede wszystkim z Morza Bałtyckiego.
Biżuteria z bursztynem na prezent
Biżuteria z bursztynem to coraz popularniejszy pomysł na prezent. Kamień ten symbolizuje pomyślność, optymizm oraz początek. Jego symbolika jest zatem bardzo uniwersalna, dzięki czemu biżuterię z bursztynem można podarować zarówno osobie ukochanej, komuś z rodziny, przyjaciołom. Kolor bursztynu nie ma obecnie dużego znaczenia jeśli chodzi o cenę. Wybierając odcień warto zatem zwrócić uwagę na inne aspekty, jak chociażby gust czy karnację osoby obdarowanej. Wybór biżuterii z bursztynem w sklepie Lawaiia jest na tyle duży, że każdy powinien odnaleźć tu coś dla siebie lub pod kątem preferencji osoby, dla której będzie to prezent.
Jak dbać o biżuterię z bursztynem?
Bursztyn najszersze zastosowanie odnajduje w biżuterii, gdzie jest klasyfikowany jako kamień półszlachetny. Jest on wykorzystywany do produkcji: wisiorków, zawieszek, kolczyków, bransoletek, spinek do mankietów, a nawet pierścionków i sygnetów. Bogaty wybór stylowej biżuterii z bursztynu możesz odnaleźć w sklepie internetowym Lawaiia. Wiemy już, że na skutek wilgoci oraz kontaktu z niektórymi substancjami bursztyn może zmieniać swój kolor oraz matowieć. Z tego względu, nienoszona biżuteria z bursztynem powinna być przechowywana w ciemnym i suchym miejscu. Można ją czyścić miękką, suchą szmatką. Jeśli zastosujesz wilgotną szmatkę z mydlinami, od razu po czyszczeniu dokładnie wytrzyj bursztyn, aby nie oddziaływała na niego wilgoć. Starą i pamiątkową biżuterię z bursztynem można oddać do jubilera, który zastosuje specjalistyczne zabiegi, które pozwolą przywrócić bursztynowi jego dawny blask i olśniewający wygląd.
poprzedni artykuł