Podziel się
Bursztyn to wyjątkowy kamień, który symbolizuje optymizm oraz pomyślność. W wielu kulturach przypisuje mu się właściwości magiczne. Często jest postrzegany także jako symbol długowieczności i trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę, że najstarszy odnaleziony bursztyn liczy ok. 100 mln lat. Na całym świecie istnieje kilkadziesiąt gatunków bursztynu, który może występować w wielu rozmaitych barwach. Jak powstaje ten niesamowity kamień? Jakie posiada właściwości? Jakie są najczęstsze zastosowania bursztynu?
Bursztyn – czym właściwie jest?
Bursztyn jest kopalną żywicą drzew iglastych, choć niektóre gatunki wywodzą się z żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców. Na całym świecie istnieje ok. 60 różnych gatunków bursztynu, a w Polsce najpopularniejszy jest bursztyn bałtycki liczący ok. 40 mln lat. Polska nazwa tego kamienia pochodzi z języka niemieckiego i słowa „bernstein”, co możemy tłumaczyć dosłownie, jako: „kamień, który się pali”. Specjalistyczna nazwa geologiczna tego kamienia to sukcynit. Pochodzi od łacińskiego słowa „succinum”, które z kolei wywodzi się od „succus”, co oznacza sok lub żywicę drzewną. Nazwy wykorzystywane Polsce to również jantar oraz amber.
Jakie właściwości posiada bursztyn?
Bursztyn jest czasem określany „wiecznie żywym kamieniem”. Choć żywica przemieniała się w bursztyn przez miliony lat, to wciąż pozostaje ona w stadium fosylizacji. Jest to proces utleniania i polimeryzacji. To właśnie ten proces odpowiada za to, że bursztyn na przestrzeni lat może zmieniać swój kolor, a jednocześnie stawać się bardziej matowy (tutaj dużą rolę odgrywa promieniowanie UV). Bursztyny najczęściej występują w spektrum barw od jasnożółtego, przez miodowy, pomarańczowy i czerwony. Trafiają się jednak okazy: niebieskie, fioletowe i zielonkawe. Ze względu na rzadkość z jaką występują, odmiany te są odpowiednio droższe.
Jak już mówiliśmy, polska nazwa tego kamienia wywodzi się od niemieckiego słowa „bernstein”, co tłumaczymy jako „kamień, który się pali”. I rzeczywiście, materiał ten ma dość niską tolerancję na wysokie temperatury. Już przy 120 – 150 st .C staje się miękki i elastyczny (co zresztą ułatwia jego obróbkę), natomiast przy 280 – 300 st. C ulega topnieniu (wykorzystywane w kosmetologii, ale również w branży spożywczej). Bursztyn odznacza się tłustym połyskiem i zazwyczaj jest przezroczysty lub przeświecający, choć zdarzają się także okazy nieprzezroczyste. Nadmiar wilgoci oraz promieniowanie UV prowadzi do tego, że przezroczysty amber może ulegać matowieniu.
Symbolika bursztynu
Bursztyn to przede wszystkim symbol optymizmu oraz pomyślności. Z tego względu jest bardzo częstym podarkiem, który można wręczyć każdej osobie – ukochanej, komuś z rodziny, przyjacielowi. W wielu kulturach bursztynowi przypisuje się magiczne właściwości. Ma on przynosić szczęście i zwiększać szanse na osiąganie sukcesów we wszystkich przedsięwzięciach. Bursztyn jest także symbolem początku, co może świetnie korespondować z niektórymi istotnymi wydarzeniami w życiu, np.: chrzciny, pierwsza komunia, osiemnaste urodziny, ślub. Kamień ten jest również kojarzony z długowiecznością – w końcu najstarsze okazy bursztynu liczą ponad 100 mln lat.
Zastosowanie bursztynu
Bursztyn jest kamieniem o bardzo wszechstronnym zastosowaniu. Z zachowanych źródeł historycznych możemy sądzić, że już kilkaset lat przed naszą erą znane były niektóre właściwości lecznicze tego kamienia. Z kolei ok. 200 lat przed naszą erą w Chinach wykonywano pierwsze ozdoby oraz biżuterię z bursztynu. W starożytnej Grecji bursztyn często palono podczas obrzędów religijnych, jako iż wydziela on bardzo charakterystyczny zapach kojarzący się z lasem. Przez wiele lat bursztyn był dobrem luksusowym. Już jako surowiec potrafił przybierać bardzo duże wartości.
Współcześnie bursztyn jest wykorzystywany przede wszystkim w branży jubilerskiej. Wykonuje się z niego różnorodne elementy: bransoletki, wisiorki, zawieszki, kolczyki, spinki do mankietów. Coraz większą popularnością cieszą się także pierścionki z bursztynu. W sklepie internetowym Lawaiia dostępny jest duży wybór eleganckiej biżuterii z bursztynem. Bursztyn znajduje wszechstronne zastosowanie również w medycynie i kosmetologii.
Bursztyn a medycyna
Jak już mówiliśmy, kilkaset lat przed naszą erą bursztyn był wykorzystywany w medycynie ludowej. Współcześnie wciąż znajduje szerokie zastosowanie w medycynie niekonwencjonalnej. Jeśli rozłożymy amber na składniki pierwsze, znajdziemy w nim przede wszystkim węgiel (od 61 do 81%), a także: wodór (ok. 8,5%), tlen (ok. 10-11%) oraz siarkę (ok. 0,5%). Za właściwości prozdrowotne odpowiada natomiast kwas bursztynowy. To ta substancja wykazuje korzystny wpływ na system nerwowy oraz układ pokarmowy. Bursztyn działa również przeciwzapalnie i antytoksycznie.
Prozdrowotny wpływ bursztynu jest poparty badaniami naukowymi. Należy jednak odróżnić naukę od przypuszczeń, które nie zostały poparte badaniami empirycznymi. Dla przykładu, niektórzy zwolennicy medycyny niekonwencjonalnej twierdzą, że samo noszenie bursztynu może mieć korzystny wpływ na nasze zdrowie, ze względu na charakterystyczne promieniowanie i procesy zachodzące w tym kamieniu. Naukowo poparte jest jednak to, że korzystny wpływ na zdrowie może mieć spożywanie bursztynu, który najczęściej jest topiony i wykorzystywany w składzie naturalnych nalewek. Popularnym produktem jest także maść bursztynowa wykorzystywana przy dolegliwościach reumatycznych.
Bursztyn a kosmetologia
Bursztyn ważną rolę odgrywa także w naturalnej kosmetologii. Istnieją dowody na poparcie tezy, że kwas bursztynowy może spowalniać procesy starzenia i sprzyjać zachowaniu młodego wyglądu na dłużej. Z tego względu bursztyn najczęściej znajdziemy w różnorodnych kosmetykach o działaniu odmładzającym. Jest to składnik przede wszystkim kosmetyków i środków pielęgnacyjnych do włosów, takich jak: szampony, odżywki, mgiełki, serum. To zasługa witaminy E, która w sporych ilościach znajduje się w kwasie bursztynowym. Jest ona określana witaminą młodości. To także naturalny antyoksydant, który redukuje ilość wolnych rodników odpowiedzialnych za procesy starzenia. Bursztyn jest także składnikiem różnych kosmetyków do skóry.
Metafizyczne znaczenie bursztynu
Warto zauważyć, że wyjątkowy wygląd oraz właściwości bursztynu sprawiają, że w wielu kulturach przypisuje mu się magiczne i metafizyczne właściwości. Można to dostrzec zwłaszcza w niektórych kulturach azjatyckich. W Chinach bursztyn jest drugim najważniejszym kamieniem, zaraz po jadeicie. Jest także jednym z siedmiu atrybutów Buddy. Chińczycy mają nawet swoją historię, według której bursztyn to nic innego, jak zaklęta dusza tygrysa. W związku z tym, z koralików bursztynowych często wykonuje się różańce wykorzystywane podczas medytacji.
W starożytności wierzono, że noszenie bursztynu blisko ciała zapobiega starzeniu i pozwala zachować siły witalne na dłużej. Wierzono także, że bursztyn chroni przed złymi mocami i przyciąga pomyślność, dzięki czemu był stosowany jako amulet, co zresztą jest spotykane do dzisiaj. Trzymany pod łóżkiem ma zapobiegać złym snom oraz koszmarom. Co ciekawe, bursztyn jest wskazany wszystkim znakom zodiaku, a przede wszystkim dla: Barana, Bliźniąt, Lwa oraz Panny.
Bursztyn w branży jubilerskiej
Prawdopodobnie już od chińskiej dynastii Han datowanej na 200 lat przed naszą erą amber był wykorzystywany do wytwarzania różnorodnych ozdób oraz elementów biżuterii. Szczególnie popularne były wisiorki z tym kamieniem, koraliki, jak również bransoletki. Dużo później pojawiły się natomiast pierścionki oraz kolczyki z bursztynem. Współcześnie jest to bardzo modny materiał, który stanowi ciekawą i niebanalną alternatywę dla powszechnie wykorzystywanych kamieni szlachetnych. W sklepie internetowym Lawaiia dostępny jest obszerny asortyment eleganckiej i stylowej biżuterii z bursztynem. To właśnie w branży jubilerskiej bursztyn znajduje obecnie największe zastosowanie.
poprzedni artykuł