Dlaczego biżuteria czernieje?

Biżuteria olśniewa nas swoim blaskiem, zachwyca i stroi, często gra pierwsze skrzypce w wykończeniu naszej stylizacji lub jest symboliczną ozdobą na co dzień. Co jeśli biżuteria zacznie czernieć? Czy to oznacza, że biżuteria jaką kupiliśmy była wadliwa? Dlaczego biżuteria czernieje? Czy można temu zapobiec? Jakie są główne powody czernienia biżuterii? 

Ciemnienie i czernienie biżuterii jest naturalnym procesem, zależnym od wielu czynników. Przy zrozumieniu zjawiska czernienia biżuterii, podzieliliśmy go na rodzaj kruszców, aby w łatwy sposób rozróżnić przyczyny reakcji, zarówno w biżuterii srebrnej jak i biżuterii złotej.

Dlaczego złoto czernieje?

Złoto w czystej postaci nie zmienia swojej barwy, czyli także nie ulega procesowi czernienia. Dlaczego jednak biżuteria wykonana ze złota czernieje? Głównym powodem tego procesu jest zawartość w złocie, innych metali. Zbyt duża gęstość złota sprawia, że kruszec jest zbyt elastyczny i nie ma możliwości wykonywać biżuterii z czystego produktu. Aby zrobić kolczyki czy pierścionek lub inną wybraną przez nas biżuterię, złoty stop jubilerski należy utwardzić. Finalnie, aby biżuteria zachowywała swój kształt i estetyczny wygląd do czystego złota dodaje się m.in. : srebro, miedź, cynk, platynę. Metale te powodują, że złote ozdoby stają się twarde i nabierają odpowiedniego kształtu. 

Przechodząc do meritum – złoto nie czernieje, procesowi czernienia ulegają inne metale zawarte w stopie złota do wykuwania biżuterii. Metale te reagują z wieloma czynnikami zewnętrznymi co powoduje, że biżuteria czernieje. Należy pamiętać, że nie oznacza to jednak, że dana biżuteria jest wadliwa lub nie prawdziwa. 

Czy na czernienie biżuterii złotej ma wpływ jej próba?

Duży wpływ na czernienie złotej biżuterii ma jej próba. Najpopularniejsze próby złota, z których wykonuje się biżuterię to złoto próby 333 inaczej zwane 8 karatowym i złoto o próbie 585 czyli 14 karatowe złoto. Próby te określają stosunek zawartego czystego złota do innych metali.

Biżuteria złota próby 333 oznacza, że posiada ona 33,3% złota oraz 66,7% innych metali, odpowiedzialnych za czernienie. Cechą biżuterii złotej o próbie 333 jest wysoka twardość i mała plastyczność co finalnie sprawia, że jest odporna na rysowanie i odkształcanie, ale duża zawartość innych metali sprawia, że czernieje w kontakcie z chemią i związkami siarki. 

Biżuteria złota próby 585 oznacza, że posiada ona więcej czystego złota niż pozostałych metali i fakt ten sprawia, że jest bardziej odporna na czernienie. Czernienie biżuterii złotej ma podłoże naturalne wynikające tylko i wyłącznie z chemicznych właściwości metali, które stanowią część stopu złota. Prawidłowa pielęgnacja i konserwacja pozwoli na odwrócenie tego procesu lub zatrzymanie go całkowicie. 

Dlaczego srebro czernieje?

Srebro stanowi podstawowy kruszec w tworzeniu przeróżnych wyrobów biżuteryjnych i wyrobów dewocjonalnych. Tworzy się z niego niemal wszystkie rodzaje ozdób biżuteryjnych: łańcuszków, wisiorków, bransoletek, kolczyków, broszek czy pierścionków. Popularność srebra jest połączona z jego przystępną ceną, dopasowaniem do każdej stylizacji i urody.

Każdy, kto nosi srebrną biżuterię jest w stanie zauważyć, że biżuteria ta z czasem czernieje. Czernienie srebra jest jego naturalnym i w pełni normalnym procesem, wynikającym z właściwości chemicznych tego metalu szlachetnego. 

Ciemny osad, który pozbawia naszą biżuterię blasku i odbiera jej atrakcyjność, tworzy się w reakcji srebra ze związkami siarki, które występują w powietrzu.  Im bardziej zanieczyszczone jest powietrze, tym szybciej proces ciemnienia biżuterii będzie zachodził. Nasze położenie geograficzne ma w tym przypadku największe znaczenie. 

Czy stan zdrowia ma wpływ na czernienie biżuterii srebrnej? 

Powstało wiele mitów związanych z czernieniem biżuterii srebrnej – jednym z nich jest stan zdrowia osoby, która je nosi. Hipoteza odnosząca się do wpływu stanu zdrowia na czernienie biżuterii, według naszej aktualnej wiedzy, nie ma potwierdzenia w żadnych badaniach naukowych. 

Prozaiczność problemu polega na tym, że nosimy biżuterię bezpośrednio na ciele, z czego wynika, że stop srebra ma cały czas bezpośredni kontakt z ciałem i potem. Skład chemiczny potu uzależniony jest od pożywienia jakie spożywamy, leków jakie przyjmujemy, środków do codziennej higieny jakich używamy oraz zanieczyszczenia środowiska naturalnego w jakim przebywamy. Substancje jakie wydalamy wraz z potem mogą mieć bezpośredni wpływ na srebro, lecz jako główny powód czernienia biżuterii srebrnej uznaje się ilość dwutlenku siarki w środowisku zewnętrznym. 

Główne powody czernienia biżuterii

Zarówno złota jak i srebrna biżuteria, wysokiej jakości może czernieć. Reakcja biżuterii na ten proces nie oznacza jednak, że jest ona wadliwa. Do głównych powodów czernienia biżuterii zaliczamy:

• zanieczyszczone powietrze dwutlenkiem siarki – im wyższy poziom zanieczyszczenia powietrza w regionie, w którym mieszkam, tym szybsza reakcja czernienia srebra. 
• intensywny kontakt z potem, chemią i wodą;
• złe przechowywanie biżuterii – narażanie na wilgoć, promienie słoneczne i powietrze źle wpływa na stan biżuterii.
• brak zabiegów pielęgnacyjnych i higienicznych biżuterii.

Jak uchronić biżuterię przed czernieniem? 

Biżuteria szczególnie dla Pań stanowi nieodzowny element garderoby, bez którego ciężko wyjść z domu. Chcąc cieszyć się jak najdłużej blaskiem naszej biżuterii należy o nią zadbać. Jak uchronić biżuterię przed czernieniem? 

1. Unikaj kontaktu biżuterii bezpośrednio z wodą – pamiętaj, aby zdejmować biżuterię przed kąpielą, pójściem na basen czy kąpielą w morzu. Dobrym nawykiem jest zdejmowanie pierścionków i obrączki przed myciem rąk lub zmywaniem naczyń.
2. Unikaj bezpośredniego kontaktu biżuterii z chemią i kosmetykami – reakcja chemiczna detergentów z metalami szlachetnymi w biżuterii może spowodować szybkie czernienie produktu. Przed pracami porządkowymi należy zdjąć biżuterię. Wystrzegaj się bezpośredniego kontaktu z bizuterią, odczekaj aż kosmetyki się wchłoną oraz nie rozpylaj perfum i produktów do włosów na biżuterię. 
3. Przechowuj biżuterię w odpowiedni sposób – niezbędnym do tego będzie odpowiednie pudełko lub szkatułka, która pozwoli odseparować każdą ozdobę od siebie. Woreczki strunowe sprawdzą się świetnie w ograniczeniu dostępu powietrza do biżuterii. 
4. Pielęgnuj biżuterię – co jakiś czas pielęgnuj swoją biżuterię specjalnymi środkami z takim przeznaczeniem, bądź domowymi sposobami. W ten sposób wydobędziesz z biżuterii całkowity blask i zatrzymasz proces czernienia.

Czy można zabezpieczyć biżuterię przed czernieniem?

Jubilerzy i producenci biżuterii często starają się zabezpieczyć swoje wyroby jubilerskie przed czernieniem. Powszechnie znanym i wykorzystywanym w praktyce jest  proces rodowania. Rodowanie biżuterii polega na pokryciu jej cienką warstwą rodu. Jest to szlachetny metal o srebrzystym i metalicznym kolorze, cenniejszy od złota, dlatego też biżuteria rodowana jest droższa. 

Rodowanie zwiększa trwałość, utwardza i zabezpiecza kruszec. W biżuterii złotej, rod podnosi jej walory estetyczne, zaś w biżuterii srebrnej chroni ją przed oksydowaniem.

Jak czyścić sczerniałą biżuterię? 

Czernienie biżuterii jest procesem całkowicie odwracalnym. Chcąc odzyskać dawny blask naszej ulubionej biżuterii i cieszyć się jej pięknem dłużej, należy regularnie czyścić swoją biżuterię. Istnieje kilka sposobów na skuteczne pozbycie się ciemnego nalotu z naszych świecidełek. Małe zakłady jubilerskie świadczą usługi profesjonalnego czyszczenia biżuterii, w ramach gwarancji lub za dodatkową opłatą.

Dodatkowo w każdym takim sklepie możemy nabyć specjalistyczne środki do czyszczenia danego kruszca. Istnieje również kilka domowych sposobów na czyszczenie biżuterii, które cieszą się dużą popularnością. Połączenie wody z delikatnym mydłem lub specjalnymi ściereczkami to najbardziej popularne sposoby na czyszczenie sczerniałej biżuterii.