Jak rozpoznać prawdziwy bursztyn?

Bursztyn to niezwykle piękny i urzekający kamień, a właściwie zastygła żywica. Ograniczone zasoby tego surowca sprawiają, że prawdziwego bursztynu nie da się kupić za grosze. Bransoletki z bursztynem sprzedawane za 20 – 30 zł bardzo często zawierają jedynie podróbkę tego kamienia. Warto mieć na uwadze, że bursztyn zalicza się do najczęściej podrabianych kamieni szlachetnych. Zasadne jest zatem pytanie, jak rozpoznać prawdziwy bursztyn. Na szczęście nie potrzeba do tego zaawansowanych badań laboratoryjnych. W zupełności wystarczą testy domowe. 

Jakie właściwości posiada prawdziwy bursztyn?

W skutecznym rozpoznaniu bursztynu pomoże znajomość właściwości tego kamienia. Jest on lekki i ciepły w dotyku. Biorąc pod uwagę, że jest to zastygła żywica, pod wpływem temperatury może zacząć wydzielać charakterystyczny zapach, co zresztą jest jedną z metod badania autentyczności. Kolejną ważną informacją jest to, że bursztyn posiada właściwości elektrostatyczne. Najczęściej występuje w kolorach: żółtym, pomarańczowym i brązowym, aczkolwiek zdarzają się także odmiany niebieskie, fioletowe czy zielone. W znalezieniu odpowiedzi na pytanie o to, jak rozpoznać prawdziwy bursztyn pomoże również świadomość tego, że podróbki najczęściej wykonane są z akrylu, plastiku lub szkła. Osoba, która miała kontakt z prawdziwym bursztynem jest w stanie rozpoznać podróbkę po samym wyglądzie i po próbie dotykiem. 

Bursztyny należą niestety do często podrabianych kamieni. Wszystko za sprawą faktu, że wygląd bursztynu można uzyskać dosyć łatwo bazując na tanich surowcach, takich jak szkło czy plastik. Wielu nieuczciwych sprzedawców doskonale zdaje sobie sprawę z faktu, że klient “kupuje oczami”. A zatem, atrakcyjnie wyglądająca podróbka bursztynu ma duże szanse na znalezienie nabywcy. Tym bardziej, że wiele osób w ogóle nie podejmuje nawet próby sprawdzenia autentyczności kamienia. Świadomi klienci powinni jednak dysponować wiedzą na temat tego, jak rozpoznać prawdziwy bursztyn.

Podstawowy test autentyczności na dotyk

Na początek warto rozpocząć od testu dotykiem. Prawdziwy bursztyn jest ciepły i stosunkowo lekki. Jeśli trzymasz w dłoni coś chłodnego i ciężkiego, prawdopodobnie jest to szkło. Trudniej natomiast rozpoznać podróbki wykonane z akrylu lub plastiku, jako iż w dotyku przypominają one bursztyn. Na szczęście istnieje kilka innych prostych sposobów na to, aby rozpoznać bursztyn. W rozpoznaniu autentyczności bursztynu na podstawie samego dotyku pomoże znajomość właściwości tego kamienia. Osoby, które miały styczność z wieloma bursztynami są w stanie wyczuć subtelne detale, którymi odznacza się żywica. 

Prawdziwy bursztyn. Test z kawałkami papieru

Bursztyn posiada właściwości elektrostatyczne, a to pomaga w sprawdzeniu jego autentyczności. Przygotuj niewielkie skrawki papieru, a także kawałek wełny, np. w postaci swetra. Intensywnie pocieraj bursztyn przez kilkanaście sekund, a następnie przyłóż kamień do skrawków papieru. Prawdziwy bursztyn po potarciu o wełnę zostanie naelektryzowany, dzięki czemu bez problemu przyciągnie do siebie niewielkie papierowe skrawki. Bursztyn przyciągnie także włosy. Zaletą tej metody jest to, że podróbki z plastiku, akrylu oraz szkła obleją ten test na autentyczność. Badanie to jest również na tyle proste, że w zasadzie można go przeprowadzić w dowolnym miejscu, sprawdzając bursztyn przed dokonaniem zakupu. 

Czy bursztyn wydziela zapach żywicy?

Należy pamiętać, że bursztyn to zastygła żywica, która wciąż reaguje na temperaturę. Jedną z najprostszych metod sprawdzenia autentyczności bursztynu jest weryfikacja zapachu. W tym celu należy pocierać bursztyn o grubą tkaninę, tak, aby zwiększyć jego temperaturę. Po takim zabiegu powinna pojawić się subtelna i bardzo charakterystyczna woń żywicy. Metoda ta nie jest jednak w stu procentach skuteczna. Najlepsze rezultaty można uzyskać w przypadku naturalnego bursztynu. Bursztyn poddany już specjalistycznej obróbce może utracić zdolność do wydzielania zapachu lub uzyskanie tej woni będzie po prostu trudniejsze. A zatem, brak zapachu żywicy nie dyskwalifikuje gotowych ozdób z bursztynem. 

Prawdziwy bursztyn. Metoda “gorącej igły”

Ta metoda jest o tyle problematyczna, że może doprowadzić do widocznych uszkodzeń w strukturze bursztynu. Jest jednak bardzo skuteczna. Wystarczy założyć rękawiczkę, a następnie chwycić za cieniutką igłę. Z pomocą zapalniczki podgrzewamy końcówkę igły, aż stanie się czerwona. Następnie wystarczy delikatnie nakłuć bursztyn. Prawdziwy bursztyn pod wpływem wysokich temperatur mięknie, a jednocześnie wydziela intensywny zapach żywicy. Jeśli podróbka jest wykonana z plastiku lub akrylu pojawi się bardzo nieprzyjemny zapach palonego tworzywa. Jeśli natomiast podróbka została wykonana ze szkła, wówczas będziesz mieć problem z nakłuciem takiej bryłki. Metody tej nie zalecamy oczywiście do biżuterii z bursztynem, ponieważ może to prowadzić do utraty walorów estetycznych. 

Testowanie bursztynu pod światło

W warunkach “polowych”, a zatem przy kupowaniu bursztynu na stoisku lub straganie można zastosować test autentyczności z wykorzystaniem światła. Metoda ta ma jednak pewne ograniczenia, ponieważ do sprawdzenia potrzebne jest nam słońce. W porach wieczornych lub w dni pochmurne ta metoda będzie nieprzydatna. Chwyć za kamień i wystaw go w kierunku słońca. Światło na prawdziwym bursztynie zmienia barwę na niebieską lub fioletową. Ponadto, słońce może ogrzać bursztyn, dzięki czemu pojawi się dodatkowo zapach. Niestety bursztyny poddane już specjalistycznej obróbce niekoniecznie będą mienić się na niebiesko, wiec w przypadku gotowych ozdób nie jest to w pełni miarodajna metoda. 

Metoda ze słoną wodą

Ostatnią metodą jest test słonej wody. W szklance wypełnionej wodą należy rozpuścić 5 łyżeczek soli uzyskując w ten sposób solankę. Oryginalny bursztyn utrzyma się na powierzchni lub będzie bardzo powoli opadał. Podrobiony bursztyn powinien natomiast szybko osiąść na dnie szklanki. W ten sposób nie sprawdzimy jednak ozdób, które zawierają także inne elementy, np. srebro lub złoto. Test słonej wody może być wykorzystywany wyłącznie wobec bursztynu bez żadnych dodatków. 

Cena to istotny wskaźnik autentyczności bursztynu

Należy pamiętać, że zasoby bursztynu są ograniczone, a to wpływa na cenę surowca. Dokładna cena zależy oczywiście od wybranego gatunku bursztynku, ale w przypadku bursztynu bałtyckiego będzie to do 2000 zł za ok. 100 gram. Jest to cena nieprzetworzonych jeszcze bryłek. Do tego dochodzi przecież koszt obróbki i stworzenia biżuterii lub ozdoby z bursztynem. W związku z tym, jeśli ktoś sprzedaje bransoletkę z wieloma dużymi bursztynami za 20 zł, jest to, lekko mówiąc, podejrzane. Ozdoby zawierające niewielkie detale z bursztynu kosztują zwykle od 60 zł w górę. Znajomość cen bursztynu to kolejny czynnik, który pomoże w sprawdzeniu, czy bursztyn jest prawdziwy.